شهرستان ساری

موقعیت جغرافیایی

شهرستان ساری از شمال و شمل شرقی به دریای مازندران و شهرستان بهشهر،از جنوب و جنوب شرقی به رشته کوههای البرز و استان سمنان،از مشرق به شهرستان بهشهر و نکا و از مغرب به شهرستانهای قائم شهر،سواد کوه و جویبار محدود است

جمعیت

بر اساس سرشماری سال 1375،شهرستان ساری حدود424هزار نفر بوده که تقریباً47 درصد آن شهر نشین و بقیه روستا نشین بوده اند

تقسیمات ----------

برابر آخرین تقسیمات ---------- کشور،شهرستان ساری از چهار بخش،شامل(مرکزی،چهار دانگه،میانرود و دودانگه) و چهار دهستان تشکیل شده است.شهر ساری مرکز استان مازندران،از نظر اداری و بازرگانی نقش مهمی در سطح استان دارد

سابقه تاریخی و جاذبه های جهانگردی

شهر ساری را در قرن اول هجری سپهبد فرخان حاکم تبرستان،به نام پسر خود سارویه،بنا کرد و پس از آن یزدبن مهلب سردار اموی این شهر را ویران کرد.منصور،خلیفه عباسی،شهر ساری را فتح کرد و مسجدی در آن بنا نمود.از آن پس،ساری مرکز سادات زندیه و مرعشی گردید.در سال 260 هجری قمری،یعقوب لیس صفاری این شهر را تصرف کرد.سپس شهر به دست اسماعیل سامانی افتاد و زمانی هم آل زیار و آل بویه به ساری دست یافتند در 424 هجری قمری محمود غزنوی وارد ساری شد.سپس مرعشیان بر ساری مسلط شدند ودر سال795تیمور لنگ مردم مازندران و از جمله مردم ساری را قتل عام نمود و بعد ها در زمان صفویه،بناهایی در شهر ساری ساخته شد.مهمترین آثار تاریخی و اماکن مذهبی این شهرستان،مقبره ملا المجد الدین،امامزاده یحیی،امامزاده عباس،مسجد جامع و بناهای خزر آباد(مربوط به دوره صفویه) و قلعه مازیار در چهار دانگه است

جاذبه های شهرستان ساری،بیشتر به خاطر مرکز استان بودن،سواحل دریای مازندران،دشت ناز ساری و جنگلهای سرسبز است.

پیشینه تاریخی شهر ساری

شهر ساری از جمله شهرهای باستانی استان مازندران است. در نقشه های جغرافیایی زمان هخامنشیان تنها یک شهر در کنار دریای خزر مشاهده می شود و نام آن زادکارتا است ومکان تاریخی شهر زادکارتا دقیقاً با جایگاه کنونی ساری همخوانی دارد. گرچه برخی محققین بنیاد شهر ساری را از اقدامات فرخان بزرگ می دانند، ولی با مرور تاریخ مازندران می توان باور داشت که ساری کنونی بر روی لایه های شهری ساخته شده که از قرون ماقبل از اسلام مرکز ایالت شمالی ایران بوده است. ساری پایتخت فرمانفرمایان آل طاهر و پادشاهان آل علی بن حسن و محمد زید در قرن سوم و تا سال 635 هجری هم مرکز آل باوند بود. دیوارهای ساری در سال 179 هجری به وسیله عبدالملک بن مقفع مرمت شد. شهر ساری را روسها در سال 298هجری قمری آتش زدند و در سال 325 هجری قمری شهر از سیل آسیب سخت دید به طوریکه مردم آن مجبور شدند به کوهها پناه ببرند. 

ساری در قرن هفتم هجری توسط مغولان صدمه بسار دید بطوریکه وقتی حمد ا.. مستوفی در مورد این شهر می نوشت این شهر تقریباً ویرانه بود. در سال 769 هجری تا 777 هجری قمری سیدکمال الدین قوام الدین مرعشی دیواری دور شهر ساخت و آنرا با خندقی عمیق محصور کرد. و در درون دیوار قله ای و قصری بر پا ساخت و شهر را دوباره بنا کرد. در سنه 795 هجری قمری لشکر امیر تیمور شهر را غارت کردند و فاتح مزبور به قتل عام اهالی فرمان داد و شهر در دوره حاکم جدید که جمشید بن قارن غوری نام داشت از لطمه بهبود یافت و پایتخت مازندران باقی ماند. بنابراین ساری از جمله شهرهایی بوده که از دوران بسیار طولانی مسکون بوده و مرکز هسته اولیه شهر ساری بافت قدیم شهر بوده است. 

مکان های دیدنی و تاریخی

آبشار داراب كلا : روستای آبكا ساری

پارك جنگلی ميرزا كوچك خان : ساری

پارك جنگلی شهيد زارع : مجاور پناه گاه حيات وحش

پناه گاه حيات وحش دست تاز : ساری 

غارهيلدو: روستای شوراب ساری

مجموعه تالابی سراندون و بالندون : 25 كيلومتری ساری به طرف بابلسر

آب انبار ميرزا مهدی : ساری

آب انبار نو : محله نوانبار ساری

امام زاده عباس : ساری

امام زاده يحيی : ساری

امام زاده های قاسم، ‌گنبد سرت، فخرالدين : ساری

امام زاده عيسی بن كاظم و بقعه شاطرگنبد : ساری

برج رسكت : بخش دو دانگه ساری

برج سلطان زين العابدين : ساری

مجموعه صفوی فرح آباد : 28 كيلومتری شمال ساری

صنايع و معادن

در شهرستان ساري صنايع رونق زيادي دارند. ازعمده ترين صنايع شهرستان ساری می توان: صنايع غذايی، صنايع چاپ و انتشار، صنايع اشياء كائوچويی، صنايع تهيه اشياء‌ فلزی، صنايع نساجی، صنايع چوب، صنايع چرم سازی، صنايع شيميايی، صنايع غير فلزی معدنی، پنبه، روغن‌نباتی، آرد، شير پاستوريزه و مشتقات آن را نام برد.از معادن اين منطقه اطلاعات مستندي در دست ما نيست.  

کشاورزی و دام داری 

كشاورزي و دام‌داري اساس اقتصاد مردمان منطقه ساري را تشكيل مي‌دهند. ساری به علت خاك حاصل خيز و آب كافی از كشاورزی خوبی برخوردار است. آب كشاورزی از رودخانه ها، چشمه ها دره ها و چاه‌هاي ژرف تأمين می‌شوند. محصولات عمده كشاورزی اين شهرستان گندم، جو، ‌برنج، پنبه، توتون، ذرت، تره بار، مركبات و دانه های روغنی است. به علت مجاورت با دريا محصولات دريايی اين شهرستان نيز قابل توجه بوده و ماهي‌گيری در اين شهرستان نيز از‌رونق‌بالايي برخوردار است. برنج، ‌پنبه، ‌گندم، روغن نباتی، توتون، مركبات، ‌تره بار، توليدات پلاستيكی، مصنوعات چوبی و ماهی صادرات شهرستان ساری را تشکيل می دهند.  

مشخصات جغرافيايي

ساری درجلگه پهناوری قرار دارد كه از سوی شمال در 38 كيلومتری دريای مازندران و از سوی جنوب در 25 كيلومتری كوه های البرز واقع است. مركز شهرستان ساری، در270 كيلومتری شمال خاوری تهران و در مسير راه اصلی تهران – گرگان واقع شده است. ساری از نظر جغرافيايی در 53 درجه و 5 دقيقه ی درازای خاوری و 36 درجه و 34 دقيقه‌ی پهنای شمالی و 40 متری از سطح دريا قرار دارد و از شمال به دريای مازندران، از جنوب به كوه های البرز، از خاور به شهرستان نكا و بهشهر و از باختر به شهرستان های جويبار و قائم شهر و سوادكوه محدود می‌شود. رود تجن از خاورساری گذشته و با ادامه جهت به سوی شمال در نزديكی فرح آباد به دريای مازندران می پيوندد. از آن جا که ساری مركز استان بوده و راه آهن سراسری تهران – بندرتركمن از جنوب آن می گذرد، گسترش فراوانی يافته است.ساری از شمال خاوری به استان خراسان، از باختر به سوادكوه، جويبار و قائم‌شهر ‌و از جنوب به سمنان محدود مي‌شود. بر اساس سرشماری سال 1375جمعيت ساری بيش از 806و423 نفر بوده كه از اين رقم بيش از 882و 195 نفر جمعيت مركز شهرستان هستند.

به نقل از:www.sari.blogfa.com